آیا زندگی با شروع 50 سالگی وارد سراشیبی می‌شود؟ درست بودن یا نبودن این پرسش مسئله نیست. مسئله این است که مردم باور کرده‌اند و به خود می‌قبولانند که با شروع 50 سالگی زندگی آن‌ها رو به نزول می‌رود. اما حقیقت این است که تعیین حد و حدود برای  جسم و ذهن کار اشتباهی است. حتی اگر ذهن و جسم شما خسته نشده باشند. شما با تکرار و تلقین چنین افکاری آن‌ها را خسته و فرتوت می‌کنید. باید بدانید تعیین یک سن برای توانایی‌های فیزیکی و ذهنی افسانه‌ای بیش نیست.

متأسفانه بسیاری از کلیشه‌های منفی مرتبط با پیری در فیلم‌ها، تلویزیون و فرهنگ عامه‌ی جامعه فراگیر و نهادینه شده‌اند. اما اگر نگاهی به اطراف خود بیاندازید، متوجه خواهید شد که برخی از افراد با بیشترین و بهترین میزان عملکرد، در میان‌سالی خود به سر می‌برند. افرادی همچون وارن بافت، روت بادر گینسبرگ، پال مک کارتی، نوام چامسکی، رابرت دنیرو، همه آن‌ها در سال‌های ۷۰، ۸۰ و ۹۰ زندگی خود هستند.

به نظر می رسد واقعا تصورات غلطی درباره روند پیری و افراد سالخورده فراگیر شده است، در این مقاله از هاو کن یو به جدا کردن واقعیت از افسانه‌ها می‌پردازیم.در ادامه 9 مورد از برداشت های اشتباه در رابطه با بالا ترفتن سن، را بیان کرده و سعی در رد کردن آن‌ها و تغییر ذهنیت افراد می‌کنیم.

توقف یادگیری

اکثرا گمان می‌کنند که با شروع دوره‌ی میان سالی و بالا رفتن سن، یادگیری در انسان متوقف می‌شود و یا تصور می‌کنند اصولا باید اینگونه باشد اما این مسئله افسانه‌ای بیش نیست.

تحقیقات اخیر نشان داده است که در حالی که سرعت پردازش ذهن انسان ممکن است با بالا رفتن سن کاهش یابد،  دیگر عملکردهای ذهنی انسان مانند زبان، واژگان و گفتار او به همان اندازه و به طور حتم با بالا رفتن سن بهبود می‌یابند. علاوه بر این، زمانی که برخی از عملکردهای ذهنی انسان کاهش می‌یابند، بدین معنی نیست که محو می‌شوند و دیگر وجود ندارند. بنابراین، کارهای بسیاری وجود دارند که می‌توان با بالا رفتن سن انجام داد و به بهبود عملکرد ذهن کمک کرد.

مطالعات متعددی نشان می‌دهند که افراد مسن شاهکارهای ذهنی استثنایی‌تری دارند. یک نمونه از این مورد می‌توان به مطالعه بر روی یک فرد 70 ساله اشاره کرد که در آن سن توانسته بود 10565 خط کتاب “بهشت گمشده‌ی میلتون” را  حفظ کند. مورد دیگر می‌توان به خانمی اشاره کرد که در 90 سالگی خواندن و نوشتن یاد گرفته بود.

اگر شما می‌خواهید با بالا رفتن سن هم‌چنان ذهن خود را جوان نگه دارید، ورزش کنید. ورزش کردن با کمک به رشد سلول‌های جدید مغز و اتصالات سیناپسی، انعطاف پذیری ذهن شما را افزایش می‌دهد. همچنین می‌توانید به جمعیت انبوه افراد سالخورده‌ای که شروع به دوباره آموختن و سر کلاس درس مورد علاقه نشستن می‌کنند، بپیوندید.

زوال عقل

در سال‌های اخیر بحث‌های زیادی در مورد بیماری زوال عقل و آلزایمر وجود داشته است. دلیل این امر نیز می‌تواند این باشد که در هر 68 ثانیه یک نفر مبتلا به آلزایمر تشخیص داده می‌شود. اما خبر خوب این است که این آمار قابل پیشگیری است.

در واقع فقط ۶ تا ۸ درصد از بزرگسالان بالای ۶۵ سال مبتلا به آلزایمر هستند. بنابراین می‌توان گفت اکثر  افراد سالخورده، به آلزایمر یا حتی علائم زوال عقلی مبتلا نمی‌شوند.

علاوه بر این، موارد متعددی وجود دارد که می‌توانید با انجام دادن و رعایت آن‌ها آلزایمر و حتی علائم زوال عقلی را کاهش داده یا به تاخیر بیاندازید و یا حتی جلوگیری کنید. به عنوان مثال ورزش کردن، تناسب ذهنی داشتن و خوردن غذای سالم.

بنابراین دفعه بعدی که فراموش کردید کلید‌های خود را کجا گذاشته‌اید یا کیف پول خود را موقتا گم کردید، آرامش خود را حفظ کنید. شما فقط مضطرب شده‌اید و این موضوع هیچ ارتباطی با آلزایمر و زوال عقل ندارد.

ضعف و ناتوانی

سالمندان غالبا  نحیف، ضعیف و شکننده به نظر می‌رسند. مسلما این حقیقت انکار ناپذیری است که با بالا رفتن سن استخوان‌ها ضعیف‌تر و بدن به طور کلی کوچکتر می‌شود؛ اما دلیل آن بیشتر بی‌تحرکی است تا پیری.

مارکس بامن، مدیر مرکز علوم ورزشی دانشگاه آلاباما، بیان می‌کند که تحقیقات بارها نشان داده است که زنان در ۶۰ و ۷۰ سالگی همانقدر عضلاتشان تحت یک برنامه و رژیم نظارت شده بزرگ و قوی می‌شوند که عضلات یک فرد ۴۰ ساله تحت همان شرایط، بزرگ و قوی می‌شود.

در حالی که سالمندانی که تحرک کافی ندارند با ورود به 80 سالگی 30 درصد از فیبر عضلانی خود را از دست ‌می‌دهند. اما سالمندانی که در طول سال‌ها ورزش و تمرین منظم را در برنامه‌ی خود داشته‌اند با ورود به این دوره به دلیل قوی بودن عضلات آن‌ها این از دست دادن فیبرهای عضلانی‌ در بدن به حداقل می‌رسد و به نوعی این کمبود جبران می‌شود. همانطور که گفته شد، افزایش سن و پیری به خودی خود بزرگترین عامل ضعف سالمندان نیست، بلکه عدم ورزش و تحرک است که به مرور باعث ناتوانی می‌شود.

در نتیجه مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که در طول زندگی خود فعال باشید تا قدرت خود را حفظ کنید. پیاده روی جزو ورزش‌های فوق‌العاده برای این منظور است اما ورزش‌های دیگری مانند شنا، یوگا، تای چی ، رقص، وزنه برداری و غیره نیز می‌توانند بسیار کمک کننده باشند. کلام آخر اینکه از عضلات خود استفاده کنید در غیر این صورت آن‌ها را از دست خواهید داد.

تکنولوژی

حقیقت امر این است که بله برخی از سالمندان ممکن است برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی مانند فیس بوک و اینستاگرام، جستجوی یک عکس در گوگل، صحبت با الکسا و یا بلوتوث از دیگران کمک بخواهند، اما قبل از اینکه بخواهید آ‌ن‌ها را قضاوت کنید اندکی تامل لازم است. آن‌ها همان نسلی هستند که برای موسیقی گوش دادن از تکنولوژی نوار کاست به سی دی و بعد mp3، برای فیلم دیدن از سینما به ویدئوهای خانگی و بعد DVD،  و برای مطالعه از روزنامه به کتاب‌های دیجیتالی و آی پد رسیدند.

تغییر عادت و یادگیری تکنولوژی‌های جدید قطعا سخت و زمانبر است. اما هنگامی که به سیر تحول تکنولوژی در زمانی که سالمندان زندگی کرده‌اند نگاه کنید، متوجه خواهیم شد که آنها توانسته‌اند چه تغییراتی در سبک زندگی خود ایجاد کنند و با چه تغییرات اساسی‌ایی کنار بیایند.

 عدم خلاقیت

در مورد خلاقیت و سن، سوء تفاهمات بسیاری وجود دارد. روانشناس دین سیمونتون  Dean Simonton  اظهار دارد: “بیشترین دیدگاه در این موضوع این است که خلاقیت محصول جوانی است، و پیری مترادف با کاهش ظرفیت تولید و پذیرش نوآوری است.”

اما تحقیقات اخیر این قضاوت را به شدت رد کرده است. سالخوردگی به تنهایی خلاقیت را از شما نمی‌گیرد. در واقع نمونه‌های بسیاری از افراد وجود دارد که آهنگ‌های جدید، اشعار، هنر، اختراعات و اکتشافات خود را در سنین بالا خلق کرده‌اند.

پل سزان Paul Cezanne ، پابلو پیکاسو، چارلز داروین، زیگموند فروید، جی.ر.ر. تالکین، برخی از بهترین شاهکارهای خود و جهان را پس از سن 55 خلق کرده‌اند.

روابط زناشویی

جالب است بدانید بر اساس تحقیق جدیدی که صورت گرفته است میل جنسی هر گروه سنی در آمریکا نسبت به گذشته کاهش داشته است، به جز افراد بالای ۷۰ سال! تحقیق دیگری نشان می‌دهد 30 درصد از افراد بالای 70 سال حداقل 2 بار در طول ماه رابطه زناشویی دارند.

 تنهایی

همه ما یک تصویر کلیشه‌ای از افراد سالمند در ذهن داریم که در آن، فرد سالخورده در حالی که به فضا خیره شده و صندلی گهواره‌ای خود را تکان می‌دهد، به فکر فرو رفته‌ است. این تصور دلهره آور و ناراحت کننده است. تصویری که نشان می‌دهد پس از، از دست دادن همسر یا دوست خود تا آخر عمر تنها خواهند بود و فراموش خواهند شد.

این تصور در واقع نوعی تصویر کلیشه‌ای است. در حالی که مطمئنا این اتفاق می‌افتد، نه یک تصویر اجتناب پذیر و نه یک هنجار است. اما حقیقت این است که افراد سالمند وقت بیشتری برای دیدار با دوستان و عزیزان خود و حتی آشنایی با افراد جدید نسبت به سال‌های گذشته‌ی خود دارند.

این آزادی در زمان به افراد مسن این اجازه را می‌دهد که تجربیات جدیدی را امتحان کنند. به عنوان مثال، رقصیدن، ورزش کردن، رفتن به کتابخانه، شرکت در بحث‌ها و گفتگوهای گروهی، انجام کارهای داوطلبانه و شرکت در کلاس‌های مختلف.

برخی از آن‌ها گروه دوستان خود را دارند و برخی دیگر دوستان جدیدی در کتابخانه یا در مجامع بازنشستگی که فعالیت های بیشتری نسبت به اردوهای تابستانی دارند، پیدا می‌کنند.

بی‌هدفی

در  فرهنگ کاری جوامع، هویت انسان‌ها به طرز وسواس گونه‌ای توسط شغل افراد تعریف می شود. به همین دلیل اغلب بازنشستگان و افراد سالخورده، افرادی بی‌هدف شناخته می‌شوند. حتما این جمله‌ی معروف را شنیده‌اید که افرادی که کار نمی‌کنند مصرف کننده هستند و افرادی که کار می‌کنند تولید کننده. در نتیجه نگاه به سالمندان یک نگاه مصرف‌گرانه‌ای است.

اما سن با بی‌هدفی یک انسان هیچ ارتباطی ندارد. یک فرد سالخورده می‌تواند با فعال بودن در زمینه‌های مختلف به زندگی میان‌سالی و پیری خود هدف و معنا ببخشد و تغییر ایجاد کند. به عنوان مثال پیگیری بیشتر از نوه‌های خود، انجام کارهای داوطلبانه، بحث و ارائه‌ی نظر در مورد سیاست‌ و مهربانی بی‌دریغ به افراد می‌توانند از جمله کارهایی باشند که کلیشه‌‌ی بی‌هدفی افراد سالخورده را در هم می‌شکنند.

سن معنی زندگی را تعیین نمی‌کند، اقداماتی که انجام داده می‌شوند اهداف را به وجود می‌آورند، مانند اقدامات وینستون چرچیل، که در سن 70 سالگی کشور خود را در جنگ جهانی دوم رهبری کرد. یا پال نیومن Paul Newman  که نه تنها به عنوان یک بازیگر بزرگ به یاد آورده خواهد شد، بلکه برای سازمان‌های خیریه‌ای که در 80 سالگی با مدیریت او تاسیس شد، هرگز فراموش نخواهد شد. جیمی کارتر نیز در 94 سالگی از طریق فعالیت‌های بشردوستانه و دیپلماسی سعی در بهبود هرچه بهتر زندگی مردم در سراسر جهان کرد.

هر یک از فعالیت‌ها مذکور می‌توانند بسیار پرمعناتر و هدفمندتر از بسیاری از شغل‌هایی باشند که جوانان انجام می‌دهند.

 افسردگی

همانطور که تمام گروه‌های سنی ممکن است به افسرگی دچار شوند، افراد سالخورده نیز ممکن است دچار شوند و این حقیقتی انکار ناپذیر است. اما جالب است بدانید آمارها در این مورد بسیار شوکه کننده هستند. در واقع، فقط 7 درصد افراد بالای 60 سال از افسردگی رنج می‌برند. به عبارت دیگر 93 درصد از افراد مسن از افسردگی رنج نمی‌برند. و این عدد و آمار بزرگی است.

با این حال، سالمندان با چالش‌های منحصر به فردی روبه‌رو هستند. چالش‌هایی مانند از دست دادن همسر، عدم توانایی در رانندگی و غیره، که منجر به انزوا و تنهایی می‌شوند و خطر افسردگی را افزایش می‌دهند. این چالش‌ها انکار ناپذیرند اما می‌شود از پس آن‌ها برآمد.

چگونه می‌توان از افسردگی در سال‌های پیری خود جلوگیری کرد؟

  • شبکه‌ی قوی خانواده و دوستان خود را حفظ کنید.
  • در جامعه‌ی خود بیشتر درگیر شوید و حضور پیدا کنید.
  • سالم بمانید
  • فعال باشید
  • و غذای سالم بخورید.

پیری به اندازه‌ایی که تصور می‌شود ترسناک و بد نیست. پیری روندی است که تغییراتی را به ارمغان می‌آورد، اما این تغییرات لزوما به معنی مشکل نیستند. همه چیز به ذهنیت و طرز فکر شما بستگی دارد. اگر می‌خواهید با بالا رفتن سن خود همچنان فعال باشید، عادت‌های سالم را در خود حفظ و تقویت کنید و در جامعه خود بیشتر مشارکت داشته باشید.