علت درد دندان چیست و چگونه درد دندان را درمان کنیم ؟

دندان درد می تواند مشغول شدن به کارهای روزانه را برایتان دشوار کند. بعضی از علل دندان درد از بقیه علل جدی تر هستند. اولین گام در جهت تسکین درد دندان و بازگشتن به زندگی روزمرۀ لذتبخش این است که دلیل دندان درد را تشخیص دهید. در این مقاله علائم دندان درد و علل بالقوۀ آن و همچنین چیزهایی را که برای برطرف کردن این درد نیاز دارید به شما ارائه می شود. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

درد دندان شما چه نوع دردی است؟

دندان درد، دردی است که اشاره کردن دقیق به آن کار دشواری است. ممکن است یک درد شعاعی یا یک درد آزار دهنده در دندان، فک، گوش، پیشانی، صورت و گردنتان احساس کنید. همچنین ممکن است در تعیین محل دقیق جایی که درد از آن ناشی می شود دچار مشکل شوید. با این حال علائمی که دارید می توانند در فراهم کردن نشانه ها مفید باشند. این علائم می تواونند شامل این موارد باشند :

• درد شدید و ناگهانی در یک یا چند دندان در هنگام دویدن و ورزش های فوقانی
• حساسیت نسبت به تغییرات دمایی مانند گرما و سرما
• درد کم و دائم که می تواند بین ملایم تا شدید باشد (این درد می تواند در یک دندان متمرکز باشد یا شعاعی از دندان های اطراف را هم در برگیرد)
• درد شدید نبض دار که ممکن است با تورم همراه باشد

دلایل دندان درد

تعدادی از دلایل دندان درد عبارتند از:

پوسیدگی دندان

حفره های دندانی (کرم خوردگی ها) سوراخ هایی در دندان هستند که در اثر پوسیدگی ایجاد می شوند. البته همۀ حفره ها از همان ابتدا دردناک نیستند، و فقط دندانپزشک می تواند بگوید که آیا دندان شما کرم خوردگی دارد یا نه. اگر درد فقط در یک دندان باشد ممکن است حفره ای در دندانتان باشد که بزرگ یا عمیق شده است، یا این درد تحت تأثیر داخل دندان قرار دارد. پوسیدگی دندان می تواند در اثر بهداشت ضعیف دندان یا بخاطر مصرف غذاهای شیرین اتفاق بیفتد. همچنین می تواند در اثر داروهایی که باعث خشکی دهان می شوند رخ دهد، داروهایی از قبیل آنتی اسیدها، آنتی هیستامین ها و داروهای فشار خون.

آبسه

یک بستۀ چرکین به نام آبسۀ پوست که در جاهای مختلفی از دندان ممکن است ایجاد شود. آبسه ها از طریق عفونت های باکتریایی ایجاد می شوند. همچنین ممکن است در اثر حفره ها یا بیماری های ریودنتال (دندانی) که درمان نشده باقی مانده اند ایجاد شوند. دو نوع آبسه وجود دارد: آبسۀ پریودنتال که در طول دندان و نزدیک به بافت لثه اتفاق می افتد، و آبسۀ پری اپیکال که معمولا در اثر پوسیدگی یا جراحتی رخ می دهد که در ریشۀ دندان ایجاد شده است.

پالپیت

پالپیت التهاب خمیر دندان است. خمیر دندان بافتی داخل دندان است که اعصاب و رگ های خونی در آن قرار گرفته است. پالپیت می تواند در اثر حفره های درمان نشده یا، به شکل نادرتر، در اثر آبسۀ پریودنتال ایجاد شود. حفره ها و پالپیت ها اگر درمان نشده باقی بمانند می توانند نهایتا باعث مرگ دندان شوند، که این خود با درد شدید همراه است.

نازک شدن مینای دندان

دندان شما از طریق مینای دندان محافظت می شود. مینای دندان بافت سختی است که برای محافظت از انتهای عصبی که در آن وجود دارد، طراحی شده است. وقتی این بافت ساییده شود، دندان شما نسبت به خوراکی های گرم و سرد و هوای سرد حساس می شود. خوراکی های اسیدی، شیرین و چسبناک میتوانند باعث درد دندان شوند. مسواک زدن با فشار زیاد یا با مسواک هایی که دندانه های سخت دارند میز می تواند باعث شود که مینای دندان در گذر زمان ساییده شود.

دندانی که مدت ها قبل روی آن کار شده یا دندان ترک خورده

پرشدگی های خیلی قدیمی، پرشدگی های ترک خورده یا ترکی که درون دندان وجود دارد، می تواند لایه های داخلی دندان را بدون حفاظ بگذارد و باعث افزایش حساسیت شود.

ریزش لثه ای (لثه های عقب رفته)

این مسئله زمانی اتفاق می افتد که لثه ها بلند شده و از دندان فاصله می گیرند. لثه های عقب رفته، ریشۀ دندان را بدون حفاظ می گذارند، در نتیجه باعث افزایش حساسیت و درد می شوند. این مشکل می تواند در اثر مسواک زدن شدید، زخم دندان، بهداشت دهانی ضعیف یا به صورت ژنتیکی ایجاد شود.

بیماری های لثه (بیماری های پریودنتال)

گینوییت (آماس و التهاب لثه)، شکل ملایمی از پریودنتیت، نوعی بیماری لثوی، است. بیماری های لثه در صورتی که درمان نشده باقی بمانند ممکن است باعث تشدید خرابی بافت و استخوان های محافظت کنندۀ دندان شوند، که این خود عامل درد است. التهاب و سوزش نیز می تواند اتفاق بیفتد.

اختلالات TMJ (اختلالات گیجگاهی فکی)

اختلالات گیجگاهی فکی یا به اختصار TMJ می توانند باعث ایجاد درد در مفصل فک و ماهیچه های احاطه کنندۀ آن شوند. همچنین می تواند باعث ایجاد درد در گوش هم شوند. درد TMJ می تواند به دندان ها هم برسد و گاهی حتی باعث درد در ناحیه صورت و سر درد هم می شود.  دارای دلایل متنوعی است که برخی از آنها عبارتند از دندان قروچه (بروکسیسم) یا به هم فشردن دندانها که فشار زیادی بر مفصل وارد می کند، و فشرده کردن فک در طول خواب. چنین افرادی ممکن است در نتیجۀ این شرایط وقتی بیدار می شوند حساسیت بیشتری را تجربه کنند.

گرفتگی و عفونت سینوس

ممکن است زمانی که عفونت سینوسی (سینوزیت) دارید، یا حفرۀ بینی تان دچار تورم و گرفتگی شده است، دندان های عقبی ردیف بالایتان درد بگیرند. این می تواند مانند یک فشار سنگین باشد. ممکن است این درد را اطراف چشم و پیشانی تان هم حس کنید. هر چیزی که باعث گرفتگی سینوس ها شود، از جمله آلرژی و سرما خوردگی، می تواند چنین اثری را ایجاد کند.

دندان گیر افتاده

دندان های گیر کرده دندان هایی هستند که از خط لثوی بیرون نمی آیند بلکه در بافت لثوی یا استخوان باقی می مانند. اغلب دندان های عقل به این شکل هستند. دندان های گیر کرده گاهی هیچ دردی را ایجاد نمی کنند، بلکه در صورتی که درمان نشده باقی بمانند به دندان های دیگر داخل دهان فشار می آورند. همچنین می توانند باعث درد شوند که محدودۀ این درد می تواند از درد مداوم و کم تا درد طولانی مدت و شدید باشد. این درد می تواند به گوش ها تا یک طرف بینی کشیده شود.

دیابت

قند خون بالای تواند روی بزاق دهانتان تأثیر بگذارد، باعث خشکی دهان شده و باکتری ها و پلاک دندان را افزایش دهد. بیماری های لثه، کرم خوردگی دندان و دندان در همگی از پیامدهای همین مسئله است.

بیماری قلبی

 از آنجایی که همیشه هم شناسایی منبع درد دندان آسان نیست، مراجعه به دکتر یا دندانپزشک کار معقولی است. به خصوص زمانی که علائم شدید هستند و برای مدتی طولانی تر از یکی دو روز ادامه یافته اند.

درد در ناحیۀ فک می تواند با درد دندان اشتباه گرفته شود، اما ممکن است نشان دهندۀ یک شرایط جدی مانند آنژین یا حملۀ قلبی باشد. در صورتی که هر یک از علائم زیر را در کنار درد دندان و فک تجربه کردید، سریعاً با 115 تماس بگیرید:

• تنگی نفس
• تعریق
• حالت تهوع
• درد در ناحیۀ قفسۀ سینه

درد ناحیۀ فک ممکن است در اثر اعمال کردن فشار بدنی یا تجربه کردن فشار ذهنی ایجاد شود. حتی اگر درد بیاید و برود، باز هم مراجعه به پزشک و مراقبت پزشکی امری ضروری است.

درمان های درد دندان

بر اساس دلیل اصلی دندان درد، درمان های زیادی برای آن وجود دارد.

• بعضی از عفونت های سینوسی به آنتی بیوتیک نیاز دارند، اما بقیۀ آنها به خودی خود برطرف می شوند. ممکن است پزشکتان داروهای ضد انعقاد خون، محلول شور، کورتیکواستروئیدهای بینی یا آنتی هیستامین ها را توصیه کند.
• اگر مینای دندانتان نازک شده است، ممکن است با استفاده از خمیر دندان های حساسیت دردتان تسکین یابد.
• نوشیدن آب بیشتر نیز به کاهش خشکی دهانتان کمک می کند.
• کاهش دادن مصرف خوراکی های اسیدی یا قندی نیز می تواند محافظت از دست رفتۀ مینای دندانتان را باز گرداند.
• به منظور از بین رفتن پلاک دندان هایتان به طور مرتب مسواک بزنید. این کار شما از خطر پوسیدگی دندان و بیماری های لثه پیشگیری می کند. شدید مسواک نزنید زیرا این کار تأثیر منفی روی مینای دندانتان دارد.
• مرتباً دندان هایتان را چک آپ کنید تا دندانپزشک تان بتواند شرایط کلی دهانتان، از قبیل دندان هایی که قبلاً روی آنها کار شده است، را ارزیابی کند.
• اگر دندانتان دچار پوسیدگی و حفره شده است، پر کردن آن می تواند دردش را کاهش دهد.
• اگر پر شدگی قدیمی یا ترک خورده دارید، تعویض و ترمیم آنها هم می تواند دردتان را کم کند.
• اختلالات فکی گیجگاهی (TMJ) گاهی موقت هستند و خود به خود برطرف می شوند. اگر درد دندان و فک مزمن دارید، ممکن است دندانپزشکتان محافظ دندانی را به شما پیشنهاد کند که در طول شب از دندان قروچه کردنتان پیشگیری می کند. همچنین می توانید از تغییر سبک زندگی بهره ببرید و به کاهش اضطراب و فعالیت هایی همچون مدیتیشن، پیاده روی و یوگا بپردازید.
• عفونت لثه و آبسه ممکن است به آنتی بیوتیک و دهانشویه های آنتی باکتریال نیاز داشته باشد. همچنین ممکن است لازم باشد نواحی اطراف دندان مشکل دار را تمیز کند.

یک پزشک چه کار می تواند انجام دهد

اگر به دیابت یا بیماری قلبی مبتلا هستید، پزشک شما بهترین دورۀ عملی را برای شرایطتان تعیین می کند، و همچنین یک درمان مناسب را برای علائمی همچون دندان درد در نظر می گیرد.

چندین دستورالعمل دندانی وجود دارد که می تواند دلایل اصلی دندان در را عنوان کند:

• اگر بیماری های لثوی پیشرفته دارید، دندانپزشکتان یا یک متخصص در این حوزه می تواند فرایند تمیزکاری عمیقی را انجام دهد که برای برطرف کردن رسوبات و پلاک ها در زیر خط لثوی طراحی شده اند.
• دندان های گیر کرده معمولاً با جراحی دهانی برداشته می شوند.
• در صورتی که دندانی که ترک خورده با آسیب دیده دارای عصب مرده ای باشد، یا آسیب دیدگی اش فراتر از ترمیم کردن باشد، ممکن است به کانال زدن ریشه نیاز داشته باشد. پالپیت و آبسۀ دندان هم ممکن است از این طریق درمان شود. در بعضی از نمونه ها برای حذف کامل دندان می توان از استخراج دندان استفاده کرد.

کشیدن دندان

حفظ عادت های دندانی خوب بهترین راه پیشگیری از علل دندان درد است. هر روزه مسواک بزنید و نخ دندان استفاده کنید، اما این کار را شدید انجام ندهید و از مسواکی با دندانه های نرم استفاده کنید.

درد دندان محدودۀ وسیعی از دلایل را شامل می شود. اگر درد دندانتان دائمی است یا به سرعت برطرف نمی شود، به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کنید. آنها به تسکین سریع تر درد دندانتان کمک خواهند کرد. بعضی از دلایل دندان درد جدی تر از بقیه هستند. مراجعه به یک متخصص در این حوزه ها می توانی بهترین را برای تعیین درمان صحیح باشد.