سنگ کلیه امروزه به یکی از بیماری های شایع بدل شده است. در این بیماری، کلیه فرد دچار عدم توانایی تصفیه درست خون شده و در کلیه سنگ های ریزی به وجود می آید. اگر اندازه این سنگ ها بزرگتر از ۲-۳ میلیمتر شود، فرد دچار درد بسیار زیادی در ناحیه کمر و کشاله ران خواهد شد. روش های مختلف پزشکی و غیر پزشکی برای از بین بردن سنگ کلیه وجود دارد. در این مقاله ابتدا به تشخیص درست بیماری پرداخته و سپس نشانه ها و علایم آن را می گوییم. در ادامه با ما همراه باشید تا روش های از بین بردن سنگ کلیه را خدمت شما عزیزان آموزش دهیم.
تشخیص بیماری
اگر پزشک شما تشخیص داد که مشکوک به سنگ کلیه هستید، آزمایش‌ها و روندهای تشخیصی را باید طی کنید، از جمله:
آزمایش خون. آزمایش خون میزان کلسیم یا اسید اوریک بالا در خون را نشان می‌دهد. آزمایش خون به کنترل سلامت کلیه‌های شما کمک می‌کند و باعث می‌شود پزشک شما شرایط پزشکی دیگر را چک کند.
آزمایش ادرار: آزمایش جمع‌آوری ادرار ۲۴ ساعت می تواند نشان دهد که بدن شما مواد معدنی سنگی زیادی دفع می‌کند یا مواد بسیار کمی برای جلوگیری از تولید سنگ دارد. برای اینجام این آزمایش، پزشک شما ممکن است از شما بخواهد تا در روز متوالی دو نمونه ادرار جمع‌آوری کنید.
عکسبرداری: آزمایش‌های عکسبرداری وجود سنگ در کلیه‌های شما را نشان می‌دهد. حدود گزینه‌ها از عکسبرداری ساده با استفاده از اشعه ایکس از شکم که ممکن است سنگ‌های کوچک کلیه را نشان ندهد است تا توموگرافی کامپیوتری با سرعت بالا یا انرژی دوگانه (CT) که حتی سنگ‌های ریز را هم نشان می دهد.
گزینه‌های دیگر تصویربرداری شامل سونوگرافی، تست غیرتهاجمی و توموگرافی وریدی از جمله تزریق رنگ به ورید وریدی و گرفتن اشعه ایکس (پیلوگرام وریدی) یا گرفتن تصاویر سی تی (توموگرام CT) همانطور که رنگ از طریق کلیه ها و مثانه می گذرد، می‌باشد.
تحلیل سنگ‌های دفع شده: از شما ممکن است خواسته شود تا از طریق استینر ادرار کنید تا سنگ‌های دفع شده را بدست آورید. تحلیل آزمایشگاهی ترکیب سنگ‌های کلیه را نشان خواهد داد. پزشک شما از این اطلاعات برای تشخیص علت ایجاد سنگ‌ها و همچنین اقدام برای جلوگیری از سنگ‌های کلیوی بیشتر استفاده می‌کند.
نحوه درمان سنگ کلیه
درمان سنگ‌های کلیوی با توجه به نوع سنگ و علت تشکیل آن متغیر است.
سنگ‌های کوچک (سنگ هایی که علایم خفیفی دارند)
بسیاری از سنگ‌های کلیوی کوچک نیاز به درمان تهاجمی ندارند. شما می‌توانید با راهکارهای زیر سنگ‌های کوچک را دفع کنید:
- نوشیدن آب: روزانه نوشیدن ۱.۹ تا ۲.۸ لیتر آب به دستگاه ادراری شما در دفع سنگ کمک می‌کند. مگر اینکه پزشک شما چیزی دیگری بگوید، به اندازه کافی مایعات بنوشید (بخصوص آب) تا ادرار شما شفاف یا تقریبا شفاف شود.
- مسکن‌ها: دفع سنگ می‌تواند ناراحتی‌های به همراه داشته باشد. برای تسکین درد ملایم، پزشک شما ممکن است استفاده از مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن (ادویل، موترین آی بی، و غیره)، استامینوفن (تیلنول، و غیره) یا ناپروکسن سدیم (آلیو) را به شما توصیه کند.
- درمان دارویی: پزشک شما ممکن است به شما دارویی بدهد که به دفع سنگ کلیه کمک کند. این نوع دارو با نام آلفا بلاکر شناخته می‌شود که عضلات مثانه شما را ریلکس می‌کند تا سریع‌تر و با درد کمتری سنگ دفع شود.
سنگ‌های بزرگ و سنگ‌هایی که همراه با علایم هستند
سنگ‌های کلیوی ای که با اقدامات احتیاطی درمان نمی‌شوند (یا به این علت که برای دفع شدن بصورت طبیعی زیاد بزرگ هستند، یا به این علت که منجر به خونریزی، آسیب به کلیه، یا عفونت مداوم دستگاه ادراری می‌شوند) نیاز به درمان گسترده‌تری دارند.
روندهای درمان عبارتند از:
۱. استفاده از امواج صوتی برای شکستن سنگ‌ها: برای برخی سنگ‌های کلیه (از لحاظ سایز و موقعیت) پزشک شما ممکن است درمانی به نام لیت تریسپی موج ضربه‌ای خارج از بدن (ESWL) را توصیه کند.
ESWL از امواج صوتی استفاده می‌کند تا لرزش قوی (امواج ضربه‌ای) ایجاد کند تا سنگ‌ها به سنگ‌های ریزی تبدیل شوند (شکسته شوند) تا قابل دفع از طریق ادرار شوند. این شیوه حدودا ۴۵ تا ۶۰ دقیقه زمان می‌برد و درد متوسطی می‌تواند بوجود آورد، بنابراین، ممکن است شما تحت آرامبخش یا بی‌حسی کم باشید تا احساس ناراحتی نداشته باشید. ESWL می‌تواند موجب وجود خون در ادرار، کبودی در پشت یا شکم، خونریزی اطراف کلیه و دیگر عضوهای اطراف، و همچنین ناراحتی و درد شود زمانیکه قطعات سنگ از مجرای ادراری عبور می‌کنند.
۲. عمل جراحی برای برداشتن سنگ‌های بسیار بزرگ در کلیه: درمانی که نفرولیتیوتومی پوستی نامیده می‌شود که در آن سنگ کلیه طی عمل جراحی با استفاده از تلسکوپ‌ها و ابزارهای کوچکی که بوسیله یک برش کوچک بر پشت بدن قرار داده می‌شوند برداشته می‌شود.شما برای این عمل جراحی کاملا بیهوش خواهید شد و به مدت یک تا دو روز تا زمانیکه بهبود یابید در بیمارستان می‌مانید. پزشک شما اگر ESWL موفقیت‌آمیز نبود این عمل را توصیه می‌کند.
۳. استفاده از یک محدوده برای از بین بردن سنگ‌ها: برای از بین بردن سنگ کوچک‌تر در مثانه یا کلیه شما، ممکن است پزشک شما یک لوله نوری نازک (اورترسکوپ) که مجهز به یک دوربین است از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد حالب شما کند.
زمانیکه سنگ در کلیه جای می‌گیرد، ابزارهای خاصی می‌توانند سنگ را به دام بیندازند یا به تکه‌های کوچکی بشکنند که از طریق ادرار دفع خواهند شد. پس از آن، پزشک شما لوله کوچکی را در حالب قرار می‌دهد تا تورم ایجاد نشود و بهبودی زودتر صورت گیرد. روی شما باید در طول درمان بیهوشی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام شود.
۴. جراحی غدد پاروتیروئید: برخی ستگ‌های فسفات کلسیم بوسیله فعالیت بیش از حد غدد پاروتیروئید تشکیل می‌شوند که در چهار گوشه غده تیروئید شما قرار دارند، درست زیر سیب آدم. وقتی این غدد بیش از حد هورمون پاروتیروئید (هایپرتیروئید) تولید می‌کنند، سطح کلسیم شما می‌تواند بسیار بالا رود و در نتیجه، سنگ‌های کلیه تشکیل شود.
گاهی اوقات هایپرتیروئید زمانی رخ می‌دهد که یک تومور کوچک خوش‌خیم در یکی از غدد پاراتیروئید شما شکل می‌گیرد یا شما شرایط دیگری فراهم می‌آورید که موجب می‌شود این غدد هورمون پاراتیروئید بیشتری ترشح کنند. جلوگیری از رشد این غده موجب توقف تشکیل سنگ‌های کلیه می‌شود. یا اینکه پزشک شما درمانی با توجه به شرایطی که موجب می‌شود غده پاراتیروئید شما بیش از اندازه هورمون ترشح کند توصیه می کند.
پیشگیری
پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه شامل ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی و دارو می‌شود.
تغییرات سبک زندگی: اگر به موارد زیر عمل کنید، ریسک ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهید:
۱. تمام طول روز آب بنوشید. کسانی که سابقه سنگ کلیه دارند، معمولا پزشکان به آنها توصیه می‌کنند روزانه حدود ۲.۵ لیتر آب بنوشند. پزشک شما از شما می‌خواهد مقدار ادرار خود را اندازه بگیرید تا مطمئن شوید به اندازه کافی آب می‌نوشید.اگر شما در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که آب و هوای گرم و خشکی دارد یا بطور مرتب ورزش می‌کنید آب بیشتری باید بنوشید تا کلیه‌ها به اندازه کافی ادرار تولید کنند. اگر ادرار شما روشن و شفاف است، پس به اندازه کافی آب می‌نوشید.
۲. غذایی که سرشار از اگزالت هستند کمتر مصرف کنید. اگر می‌خواهید سنگ اگزالت کلسیم تشکیل دهید، پزشک شما به شما توصیه می‌کند مصرف غذایی که غنی از اگزالات هستند را محدود کنید. این غذاها شامل ریواس، چغندر، بامیه، اسفناج، سیب زمینی شیرین، آجیل، چای، شکلات، فلفل سیاه و مشتقات سویا می‌شوند.
۳. رژیم غذایی را انتخاب کنید که در آن از نمک و پروتئین کمتری استفاده می‌شود. میزان نمک مصرفی خود را کاهش دهید و از منابع پروتئینی غیرگیاهی از جمله حبوبات استفاده کنید. برای نمک، از جایگزین آن استفاده کنید، از جمله ادویه هایی مانند پودر پیاز، آویشن، فلفل سیاه.
۴. غذاهایی را انتخاب کنید که غنی از کلسیم هستند، اما مکمل‌های کلسیم را با احتیاط مصرف کنید. کلسیم موجود در غذا تاثیری بر خطر سنگ کلیه ندارد. به مصرف غذاهای سرشار از کلسیم ادامه دهید، مگر اینکه پزشک شما چیز دیگری توصیه کند.
قبل از استفاده از مکمل‌های کلسیم با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است خطر سنگ کلیه را افزایش دهند. اگر مکمل را همراه با غذا میل کنید، میزان خطر کاهش می‌یابد. رژیم غذایی که در آن میزان مصرف کلسیم پایین است، تشکیل سنگ کلیه را در برخی افراد افزایش می‌دهد.
۵. از پزشک خود بخواهید شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد که بتواند به شما یک برنامه غذایی‌ای که خطر سنگ کلیه را کاهش می‌دهد ارائه کند.
تجویز دارویی
دارو می‌تواند میزان املاح معدنی و نمک ادرار را کنترل کند و برای افرادی که نوع خاصی سنگ در کلیه‌شان تشکیل می‌شود می‌تواند مفید باشد. نوع دارویی که پزشکتان تجویز می‌کند بستگی به نوع سنگ کلیه شما دارد. نمونه‌هایی در زیر ارائه می‌شود:
سنگ‌های کلسیمی. پزشک شما برای جلوگیری از تشکیل سنگ‌های کلسیمی، دیورتیک های تیازید یا ترکیب حاوی فسفات تجویز می‌کند.
سنگ‌های اسید اوریک. ممکن است پزشک شما آلوپورینول (زیلوپرم، آلوپریم) تجویز کند تا سطح اسید اوریک خون و ادرار شما را پایین بیاورد و دارویی که ادرار شما را قلیایی کند. در برخی موارد، آلوپورینول و عامل قلیایی سنگ‌های اسید اوریکی را منحل می‌کنند.
سنگ‌های تراورتن. برای جلوگیری از تشکیل سنگ‌های تراورتن، پزشک شما روش‌هایی را توصیه می‌کند که بتوانید ادرار خود را عاری از میکروب نگه دارید که منجر به عفونت نشود. استفاده بلند مدت از آنتی بیوتیک در دوزهای پایین می‌تواند برای این منظور مفید باشد. بطور مثال، ممکن است پزشک شما قبل از عمل جراحی و مدتی بعد از عمل آنتی بیوتیک تجویز کند تا سنگ کلیه شما درمان شود.
سنگ‌های سیستین. درمان سنگ‌های سیستین می‌تواند دشوار باشد. احتمال دارد پزشک شما توصیه کند که مایعات بیشتری بنوشید تا ادرار بیشتری تولید شود. چنانچه این روش جواب نداد، پزشکتان دارویی تجویز می‌کند که میزان سیستین ادرار شما را کاهش می‌دهد.
برای ارسال دیدگاه خود، ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
ورود