بوی بد دهان مانند هیچ چیز دیگری نمیتواند اعمتاد به نفس شما را از بین ببرد. بسیار پیش آمده که با اینکه مواد غذایی با بوی نامطبوع مانند پیاز و سیر مصرف نکرده اید، اما دهان و تنفستان بد بو است. تقریباً همیشه مهمترین و تنها گامی که می توان در جهت درمان بوی بد دهان (هالیتوز) برداشت این است که زبانتان را کامل تر تمیز کنید. در ادامه با هاو کن یو همراه باشید تا روش از بین بردن بوی بد دهان را خدمت شما عزیزان آموزش دهیم.

پاکسازی زبان چه کار می کند؟

تکنیک خراشیدن زبان: این باید اولین درمانی باشد که امتحان می کنید. هر شخصی که سعی می کند کیفیت تنفسش را بهبود بخشد باید همیشه کار را با ایجاد یک رژیم پاکسازی کامل زبان (یا با مسواک یا با خراشیدن) شروع کند. در اکثر موارد احتمال دارد که این تنها درمان مورد نیاز باشد. در غیر این صورت، این تکنیک حداقل بزرگترین گام در جهت پاکسازی را برداشته است. دلیلش اینجاست.

چرا پاکسازی زبان تا این حد مهم است
بوی بد دهان

  • یک مطالعه که در سال 1998 توسط دیلانگ انجام شده است شرکت کنندگانی با بوی بد دهانی را ارزیابی کرده است و مشخص کرده که برای 87 درصد آنها دلیل اساسی مشکلشان از شرایط دهانی‌شان نشأت می گرفته است.
  • از این بین، 51 درصد موارد به خاطر پوشش زبان، 32 درصد به خاطر بیماری لثه و 17 درصد ترکیبی از هر دو بود.
  • این یعنی تقریباً 68 درصد موارد از طریق پاکسازی زبان یا مشکلشان به طور کامل برطرف می شد یا شاهد تأثیر چشم گیری در جهت حل مشکل بوی بد دهان‌شان بودند.

در حقیقت این دقیقاً همان چیزی است که مطالعۀ قدیمی تونزتیک در سال 1976 هم آن را نشان داده است. کاهش متوسط بوی بد دهان با پاکسازی زبان (که در این مورد مسواک زدن زبان بود) 59 تا 88 درصد بود. تحقیقات بیشتری هم در این زمینه ثبت شده اند که با یک سرچ ساده می توانید به آنها دسترسی پیدا کنید.

وقتی زبانتان را پاکسازی می کنید چه نتیجه ای میگیرید؟

با خراشیدن یا ساییدن سطح فوقانی زبانتان (یعنی روی زبان، جایی که می توانید ببینید)، احتمالا از شر بزرگترین پناهگاه باکتری های تولید کنندۀ بوی بد در دهان‌تان و همچنین مواد غذایی که از آن تغذیه می کنند، خلاص می شوید. (محققان فکر می کنند مورد دوم از اهمیت بیشتری برخوردار است).

این مورد به ویژه زمانی که بخش های عقبی زبان تمیز شود، صدق می کند. آیا آزمون های تنفس که در ابتدای مقاله آوردیم را به خاطر می آورید؟ اگر آنها را انجام داده باشید احتمالا دریافته اید که قسمت های نوک زبان نسبت به قسمت های عقبی زبان در کل بوی بهتری دارد که توضیحی ساده برای این موضوع است.

1. قسمت های جلویی زبان تقریباً به خودی خود تمیز می شود.

قسمت نوک زبان تقریباً به خودی خود تمیز می شود و در این صورت احتمال کمی وجود دارد که منبعی برای باکتری های مولد بو شود.

بسیاری از عملکردهای زبان (صحبت کردن، بلعیدن) زبان را در تماس با سخت کامه یا همان سقف دهان قرار می دهند. این عملکرد ها یک عمل پاکسازی ایجاد می کنند که از ایجاد قابل توجه باکتری و رسوبات روی آن ها پیشگیری می کنند. جمع شدن رسوبات روی قسمت های عقبی زبان ممولا آن چیزی است که باعث بوی بد دهان می شود.

2. بخش های عقبی زبان اینگونه نیست.

در مقایسه با جلوی زبان، قسمت عقبی زبان با نرم کامه در تماس است و هر تماسی که رخ می دهد نسبتاً ملایم است. در نتیجه، حرکات زبان شما اصطکاک زیادی را برای پاکسازی قابل توجه ایجاد نمی کند. رسوباتی که شامل باکتری هایی که باعث بوی بد دهان می شوند، با احتمال زیادی در این ناحیه ایجاد می شوند. به همین دلیل است که پاکسازی زبان به طور کلی، و پاکسازی بخش عقبی زبان به طور خاص، می تواند در درمان بوی بد دهان مؤثر باشد.

3. مراقب خودتان باشید.

دیدن این توده به اندازۀ کافی آسان است. فقط دهانتان را باز کنید و به دنبال غشای سفید و یا حتی قهوه ای بگردید. همانطور که در تصاویر نشان داده ایم، این توده به شکل مثلث است که ابهاد پهن ترش قسمت های عقبی زبان را می پوشاند. به اندازۀ کافی توضیح داده نشده است. برای اکثر ما بوی بد دهان با رسوباتی که در قسمت عقبی زبان تشکیل شده است ایجاد می شود. و اگر آنها را پاکسازی نکنید نمی توانید مسئله را حل کنید.

چگونه زبانتان را پاکسازی کنید- دستورالعمل های کلی.

موقع پاکسازی زبان دو گزینه پیش رو دارید. می توانید آن را مسواک کنید یا آن را خراش دهید.

هر روشی که انتخاب کنید، هدف و نتیجۀ کارتان دقیقاً یکسان خواهد بود. چیزی که لازم است بدانید را اینجا برایتان آورده ایم.

1. باید جایی که پوشش ایجاد شده است را تمیز کنید.

برای اکثر قسمت ها، باید حجم تلاشتان را برای پاکسازی قسمت عقبی زبانتان هدایت کنید که به این دلیل است که آنجا جایی است که قسمت اعظم غشا باعث بوی دهان می شود. اما خیلی به عقب نروید. فقط باید نرم روی زبانتان را پاک کنید (حدوداً تا جایی که شیار اصلی در انتهای میانی قرار دارد عقب بروید). بافت برآمدۀ لوزی شکل که حتی عقب تر قرار گرفته است را نخراشید و حتی به عقب تر یا به طرفین نروید. رایج ترین علت بوی بد دهان رسوبی است که روی زبان جمع می شود.

نکات و اشاره ها

  • اگر متوجه شدید که یک رفلکس خفیف فعال دارید، تعجب نکنید. در این صورت می بینید که با تمرین و با گذشت زمان این حالت از بین خواهد رفت.
  • اگر این دهان باز کردن و حالت تهوع برایتان مسئله است تمام سعی تان را بکنید تا کارتان را بدون توجه به این حالت انجام دهید. اگر باز هم این برایتان ناگوار است سعی کنید تمیز کردن زبانتان را زمانی انجام دهید که معده تان نسبتاً خالی است.
  • خراشیدن، بر عکس مسواک کردن، حالت رفلکس کمتری را به همراه دارد.

2. با ملایمت رفتار کنید

می توان موقع پاکسازی بسیار خشن رفتار کرد، تا جایی که ممکن است باعث خراش یا حتی خونریزی شد. همیشه باید از انجام چنین کاری اجتناب کرد. به عنوان یک برنامه، با ملایمت رفتار کنید و از نیروی کمی استفاده کنید. روی تمیز کردن ناحیۀ مرکزی زبانتان تمرکز کنید که در مقابل خطوط جانبی قرار دارند زیرا در این نواحی خطر ایجاد جراحت های بیماری زا بیشتر است.

3. چند وقت یک بار لازم است که این کار را انجام دهید؟

  • اگر واقعا مشکل زیادی در رابطه با بوی بد دهان ندارید، یک بار در روز می تواند کافی باشد.
  • در مواردی که درمان مورد نیاز است، چندین مطالعه نشان داده اند که دو بار تمیز کردن در طول روز می تواند کافی باشد.
  • با درنظر گرفتن اینکه این کار به زمان کمی نیاز دارد، فکر بدی نیست که پیش بروید و هر بار که دندان هایتان را مسواک می زنید این کار را انجام دهید. امیدواریم عادت کنید تا زمانی که زبانتان را تمیز نکرده باشید در دهانتان احساس تمیزی نکنید.

مسواک زدن زبان یا خراشیدن آن- کدام بهتر است؟


برای تمامی اهداف عملی، اینکه چه تکنیکی را انتخاب می کنید فرق چندانی در کل داستان نمی کند. با این حال نوع ابزاری که استفاده می کنید ممکن است فرق کند. دست یافته ها را در اینجا با شما به اشتراک می گذاریم.

  • زورکر در یال 2015 در بررسی کلی بوی بد دهان ذکر کرد که خراشیدن فقط سطح رویی زبان را پاکسازی می کند، و بنابراین مسواک زدن اثر طولانی تری دارد (احتمالا این به خاطر دندانه های مسواک است که توانایی بیشتری در تمیز کردن شیار ها دارد.)
  • مرور دیگری روی تحقیقات انجام شده نشان داد که خراش دهندگان زبان و “پاک کننده های زبان” مزیت جانبی قابل توجهی نسبت به مسواک معمولی دارند.

پاک کنندگان زبان ابزار هایی هستند که طراحی آنها شامل ترکیبی از مسواک (دندانه ها و برآمدگی) و همچنین خراش دهنده هستند (که در شکل زیر می بینید).

1. شما از چه روشی باید استفاده کنید؟

با خواندن مقالات زیاد در این زمینه چنین به نظر می رسد که:

  • خراشیدن سطح زبان با استفاده از یک پاک کننده زبان می تواند بهترین گزینه باشد.
  • انتخاب بعدی می تواند استفاده از یک مسواک مخصوص زبان، یا خراش دهنده یا حتی یک قاشق باشد (که در زیر می بینید). استفاده از مسواک معمولی هم می تواند حداقل کارایی را داشته باشد.

شاید گفتن این نکته مهم باشد که  با در نظر گرفتن اطلاعات بالا نمی توانیم بی جهت غفلت کنیم. اگر تکنیکی هست که آن را ترجیح می دهید (انجام آن برایتان راحت تر است و باعث می شود کمتر رفلکس داشته باشید و غیره…)، و از این رو استفاده از آن روش باعث می شود بتوانید گام بزرگتری در جهت تمیز کردن زبانتان بردارید، پس این روش می تواند بهترین انتخاب شما باشد.

2. آن را تمام و کمال و در عین حال با ملایمت انجام دهید.

در مقاله ای که یائیگاکی نوشته است، درمان بوی بد دهان توضیح داده شده است اما استفاده از خراش دهندۀ زبان یا حتی مسواک های زبر توصیه نشده است. این نظر از دو مقاله به دست آمد که گزارش کردند تحریک مکانیکی زبان باعث افزایش ابتلا به سرطان در حیوانات آزمایشگاهی شد.

اطلاعات زیادی از یافته های به دست آمده دربارۀ این موضوع در دسترس نیست. انتظار می رود که بالاترین میزان خطر برای کسانی است که در عمل پاکسازی زیاده روی می کنند. وقتی زبانتان را مسواک می زنید یا می خراشید در ذهن داشته باشید که برای از بین بردن پوشش روی زبانتان نباید فشار زیادی وارد کنید.

از بین بردن بوی بد دهان: مسواک زدن زبان.
بوی بد دهان

برای امتحان کردنِ مسواک زدن زبانتان، مجبور نیستید که برای شروع وسیلۀ خاصی بخرید. می توانید فقط از مسواک معمولی تان استفاده کنید.

سپس اگر مشخص شد که این گزینۀ درستی برای شماست می توانید برای خرید مسواک مخصوص این کار اقدام کنید. به طور کلی می توانید انتظار داشته باشید که این کار تأثیر گذار باشد.

دستور العمل ها- چگونه زبانتان را مسواک کنید.

  • مسواک را زیر آب شیر بگیرید تا مرطوب شود و دندانه هایش نرم شود.
  • زبانتان را به زیر بچسبانید تا بتوانید نشانه های پوشش باکتری تشکیل شده را ببینید. این کار اطلاعاتی در مورد آنچه که سعی می کنید از بین ببرید و محل تشکیل آن به شما می دهد.
  • از قسمت عقب زبان شروع کنید و به سمت جلو بیایید، مسواک را در طول زبانتان به نحوی حرکت دهید که رسوباتی که آنجا هستند از بین بروند.
  • باید از کمی فشار استفاده کنید، اما مطمئناً نباید فشار تا حدی باشد که روی زبانتان خراش ایجاد کند.
  • دوباره زبانتان را بچسبانید و نتیجۀ کارتان را ارزیابی کنید. اگر لازم است بیشتر مسواک کنید. احتمال مجبورید این کار را بکنید.
  • وقتی کارتان تمام شد دهانتان را بشویید. با نگه داشتن مسواکتان زیر جریان آب آن را هم بشویید و سپس آن را جایی قرار دهید تا در هوای باز خشک شود.

اگر بخواهید می توانید از چیزی روی مسواکتان استفاده کنید.

شاید بتوانید با استفاده از خمیر دندان یا فرو کردن مسواک در محلول دهانشویه کارایی این روش را بالا ببرید. (خود مسواک زدن زبان گام واقعاً مهمی است، استفاده از این محصولات روی مسواک می تواند به کارایی آن کمک کند).

به طور کلی محصولاتی که حاوی انواع ترکیبات زیر هستند می توانند انتخاب های نسبتاً مؤثری باشند.

  • محصولاتی که ترکیبات گوگرد ناپایدار را خنثی می کنند.

این ترکیبات گوگرد ناپایدار بدبو است که توسط باکتری های بی هوازی تولید شده و باعث تنفس بدبو می شود. بنابراین محصولاتی که حاوی عامل خنثی کنندۀ گوگرد ناپایدار است، مانند کلرین دی اکسید یا روی می توانند مفید باشند.

  • محصولاتی که ویژگی های آنتی باکتریال دارند. به دنبال محصولاتی باشید که حاوی کلرین دی اکسید آنتی باکتریال یا ستیل پریدینیوم کلراید باشند.

از بین بردن بوی بد دهان: خراشیدن زبان

دو نوع ابزار برای انجام این تکنیک وجود دارد، خراشنده یا پاک کننده.

خراش دهنده ها

یک خراش دهنده در شکل ساده اش فقط می تواند یک قاشق وارونه شده باشد (شکل زیر را ببینید) یا می توانید از محصولاتی که به طور تخصصی برای این کار طراحی شده اند استفاده کنید. به عنوان مزایای استفاده از چنین ابزارهایی، می توان به خرسندی دیدن اینکه مواد چسبناک و کثیف از زبانتان پاک شده اند اشاره کرد. ممکن است از این طریق احتمال رفلکس هم پایین باشد.

عیب خراشنده ها این است که فقط سطح زبان را تمیز می کنند ( بر خلاف دندانه های مسواک است که می تواند شیارها و خطوط را هم تمیز کند) و بیشتر احتمال دارد آسیب بافتی ایجاد کنید، حداقل تا زمانی که یاد بگیرید استفاده از آن را تحت کنترل خودتان درآورید.

پاک کننده ها

پاک کننده های زبان جایی بین مسواک ها و خراش دهنده ها قرار دارند. طراحی آنها معمولاً به این ترتیب است:

  • ردیفی از دندانه های ساینده یا برآمدگی ها که به در هم شکستن پوشش ایجاد شده و تمیز شدن شیارها و خطوط کمک می کنند.
  • یک قسمت تیغه که سطح زبان را می خراشد.

شما از چه نوع ابزاری باید استفاده کنید؟

می توان گفت پاک کننده های زبان حداقل با کمی تفاوت، مؤثر ترین نوع ابزار است. اما همانطور که در بالا ذکر شد، تصمیمی که در مورد ابزار گرفته می شود به اولویت خودتان بستگی دارد (اینکه یک تمیز کننده را استفاده کنید یا یک خراش دهنده یا حتی یک قاشق ساده). تأثیر همۀ آنها در نهایت یکسان خواهد بود.

اگر به سراغ خرید یک پاک کننده بروید می بینید که این محصول از نظر تنوع طراحی چیزی کم ندارد و هیچ قانون ساده و سریعی برای انتخاب یکی از آنها وجود ندارد. می توانید موردی که استفاده از آن به نظرتان ساده تر و مؤثر تر می آید را استفاده کنید.

دستورالعمل- چگونه از یک خراش دهنده استفاده کنید.

برای امتحان کردن خراش دادن زبان مجبور نیستید هیچ یک از محصولات مخصوص این کار را خریداری کنید. کافی است یک قاشق را از جاقاشقی بردارید. روش کار به این ترتیب است:

خراش دادن زبان با استفاده از قاشق.

  • یک قاشق بردارید. بهتر است از قاشق کوچکتر استفاده کنید. یک قاشق چای خوری می تواند گزینۀ خوبی باشد.
  • آن را مرطوب کنید. (به این ترتیب مواد چسبناک و کثیف راحت تر از زبانتان شسته می شوند).
  • زبانتان را بچسبانید تا بتوانید آثار پوشش میکروبی که تشکیل شده است را ببینید. با این کار متوجه می شوید پوششی که روی زبانتان است چیست و در کجا قرار دارد.
  • قاشق را وارونه کنید، آن را عقب زبانتان قرار دهید و سپس با فشار مناسبی از آن استفاده کنید تا تماس خوبی بین قاشق و زبانتان برقرار شود. آن را به سمت جلو بکشید.
  • کار را تمام و کمال اما با ملایمت انجام دهید. کار را آنقدر محکم انجام ندهید که زبانتان را زخم کنید.

(اگر مواد سفیدی که روی زبانتان خراشیده اید را بو کنید، می بینید که این همان بویی است که دیگران از تنفس شما استشمام می کنند.)

  • مواد را با استفاده از جریان شیر آب از روی قاشق بشویید.
  • دوباره زبانتان را بچسبانید و آن را نگاه کنید تا نتیجه را ارزیابی کنید. این فرآیند را چند بار تکرار کنید تا جایی که رسوبات کمی از روی زبانتان جمع شوند. (برعکس مسواک زدن، موقع خراشیدن می توان به راحتی تشخیص داد که چه موقع کارتان تمام شده است).

تمیز کننده ها و خراشنده های خریداری شده از مغازه ها هم به همین شکل عمل می کنند.

اگر روشی که دربالا توضیح داده شد را به مسواک کردن زبان ترجیح می دهید، ممکن است بخواهید به استفاده از قاشقتان ادامه دهید. اما اگر ترجیح می دهید که ابزار مخصوص این کار را خریداری کنید، باید از ابزار اختصاصی هم به همین ملایمت و آرامی استفاده کنید. ابزار را مکرراً از عقب به جلو بکشید تا لایۀ تشکیل شده روی زبانتان ار بین برود.