نیاز به این که بتوانید از زمان مطالعهتان بیشترین بهره را ببرید، چیزییست که قطعا به همه شما مربوط میباشد. احتمالا تمام دانشآموزانی که شب و روز در حال درس خواندن و تست زدن هستند نیز تمایل دارند تا نکات مهم و کلیشهای درس خواندن را یاد بگیرند، تا به جای سخت مطالعه کردن، هوشمندانهتر مطالعه نمایند. آیا هر زمانی که مطالعه میکنید و یا درباره هر موضوعی که مطالعه میکنید و یا زمانی که قصد انجام هر برنامهای را دارید، دوست ندارید که آن را به درستی انجام دهید و نتیجه واقعی زحمتتان را ببینید؟ خوشبختانه، دانشمندان و محققان نکات ریزی را در رابطه با هنر مطالعه کردن موثر و کارآمد کشف کردهاند.
پس بهتر است تا به جای این که کلمات کهنه و قدیمی پرینت شده بر روی کتابها را با حالتی خوابآلود مطالعه کنید و یا در حین مطالعه با آیپدتان کار کنید، در عوض از این ۱۷ نکته علمی و ثابت شده درباره روشهای مطالعه استفاده نمایید تا بتوانید رمز یادگیری درس خواندن هوشمندانهتر در دوران دانشگاه و رسیدن به نمرات بهتر را یاد بگیرید.
فرضیه “منحنی فراموشی” را نقض کنید.
(منحنی فراموشی، فرضیه کاهش حافظه در اثر گذشت زمان را نشان میدهد.) دانشمندان در سال ۱۸۸۵ میلادی شروع به اکتشاف در رابطه با این پدیده روانشناسی منحصر به فردکردندؤ هرچند که حتی امروزه نیز این پدیده نکته مهمی برای زمان مطالعه کردن است. اساسا، اولین باری که به یک سخنرانی گوش میدهید و یا چیز جدیدی را مطالعه می کنید، اگر در طی ۲۴ ساعت بعد، آن را دوباره دوره کنید، احتمال حفظ کردن ۸۰٪ از آن چه که تازه یاد گرفته اید، بسیار بالا میرود.
علاوه بر این، این روش نوعی تاتیر تجمیعی دارد، بدین طریق که بعد از گذشت یک هفته، شما قادر خواهید بود که فقط با یک دوره ۵ دقیقه ای ۱۰۰٪ مطالب را به ذهنتان بسپارید. به طور کلی، روانشناسان بر این باورند که این نوع روش مطالعه و استفاده از وقفه در بین تعداد دفعات مطالعه یک مطلب، از مطالعه پشت سر هم بهتر است. کارشناسان به دانش آموزان توصیه میکنند تا برای بهینه سازی زمان مطالعهشان، این کار را در زمانی نزدیک به اولین باری که با مطلب جدید برخورد کردهاند انجام دهند و آن را به روزهای نزدیک به آزمون خود موکول نکنند. این حرف به این معنی است که اگر در روز دوشنبه چیزی یاد گرفتید و امتحان شما دوشنبه بعدی است ، برای مطالعه آن چیز و حفظ کردن آن نهایتا تا قبل از چهارشنبه باید اقدام نمایید.
زمانی که خسته هستید مطالعه کنید و کمی استراحت بکنید.
در حالی که در ابتدا این حرف ممکن است تا به نظرتان مخالف عقل سلیم به نظر برسد، اما لازم است تا بدانید که چند دلیل علمی ثابت شده برای اثبات این حرف موجود است. درس خواندن در زمانی که خیلی خسته هستید و درست قبل از خواب، می تواند تا واقعا به مغز شما کمک کند تا تمرکز بیشتری برای یادگیری مهارتهای جدیدی از جمله صحبت کردن به زبان خارجی و یا یاد گرفتن یک ساز، داشته باشد. حتی یک اصطلاح نیز در این رابطه وجود دارد: یادگیری در حین خواب!
چون فرآیند تثبیت حافظه بهترین عملکرد خود را در زمانی که مغزتان در حالت خواب سنگین بدون رویا است، انجام میدهد، مغز شما می تواند که هم خود را ترمیم کرده و هم فعالیت مجددی را که لازمه ذاتی آن است را، در طول زمان استراحت کردن شما در شب انجام بدهد. همه این صحبتها بدین معناست که مطالعه کردن قبل از خواب در حقیقت می تواند به یادگیری مغزتان در حالت عادی و یا حتی زمانی که در خواب هستنید نیز کمک کند.
از روش یادآوری فعالانه استفاده کنید.
در حقیقت این روش بحث بر انگیز و با ماهیت مطالعه هوشمند در سال ۲۰۰۹، یک موضوع داغ داغ بود، درست زمانی که یک استاد روانپزشک از دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس مقاله ای در زمینه علوم روانشناختی ارائه داد که دانشجویان را از انجام عادات خوب مطالعه شامل خواندن و دوره کردن کتابهای درسیشان باز میداشت. گفته او بدین صورت بود که با استفاده از روشهای سابق و به دلیل این که محتوای کتاب جلوی شما باز است، احساس میکنید بیشتر از آنچه که در حقیقت میدانید یاد گرفته اید (و حافظهتان به کارگماشته نمیشود.) در عوض این محقق پیشنهاد داد که دانشآموزان از متد فراخوان فعالانه استفاده نمایند، بدین صورت که کتاب را ببندند و از حفظ چیزهایی که یادشان میآید را بلند خوانده تا بتوانید حافظه بلند مدتشان را تمرین دهند.
از روی کتابهای چاپ شده مطالعه کنید.
تبلتها و سایر وسایل الکترونیکی یادگیری از نظر راحتی و قابلیت حمل آسان برای شما مناسب هستند، اما تحقیقات ثابت کرده است که زمانی که این موضوع مطرح میشود که به چه روشی در دوران کالج مطالعه نمایید، کتابهای چاپ شده از اولیت اول برخوردارند. در حالی که برخی از محققان بر این باورند که استفاده از عادات جدید از جمله اسکرل کردن، کلیک کردن و اشاره کردن با موس در حین کار کردن با رابطهای دیجیتالی، باعث افزایش تجربه علمی میشوند.
اما از بین تعداد دانشآموزانی که نظر سنجی شده بودند، ۹۰٪ این دانشآموزان مطرح کردند که هنگام مطالعه در دانشگاه و سر کار، مطالعه از روز کتاب های پرینت شده را به مطالعه از روی وسایل دیجیتالی ترجیح میدهند. علاوه بر این، یک استاد روانشناسی از دانشگاه لستر انگلستان متوجه این مساله شد که هنگامی که دانشجویان از روی صفحه نمایش کامیپوتر مطالعه میکنند، نسبت به زمانی که از روی کتابهای چاپ شده مطالعه میکنند، برای آموختن موارد جدید به تکرار بیشتری احتیاج دارند.
از سیستم لایتنر استفاده کنید.
اگر فلش کارت ها معروفترین و رایجترین روش یادآوری فعالانه باشند، زمانی که صحبت از نکات آموزشی مطالعه کردن میشود، سیستم لایتنر را نیز میتوان همان نوع فانتزیتر و پرزرق و برقتر فلش کارتها معرف کرد. اسم این روش برگرفته از مبدع و محقق آلمانی آن ، به نام Sebastian Leitner برگرفته شده است. این سیستم در نهایت دانش آموزان را مجبور به این میکند که مطالب را توسط تکرار کردن بالا بیاموزند. برای درک بهتر این مطلب ۵ جعبه کوچک را در نظر بگیرید و روی هر جعبه یک برچسب تحت عنوان زمان چک کردن کارتهای آن جعبه بچسبانید. مثلاه جعبه اول “هر روز” ، جعبه دوم “یک روز در میان” و … و جعبه آخر “یک دور قبل آزمون”. حال فرض کنید در جعبه اول تعدادی فلش کارت قرار دارد که سوالاتی بر روی آن نوشته شده است.
در مرحله اول یکی یکی کارتها را بیرون بیاورید تا به سولات پاسخ دهید. روش کار به این طریق است که هر کارتی که بدان جواب صحیح داده باشید به جعبه بعدی خود منتقل میشود و زمان چک کردن مجدد آن بستگی به نوشته روی جعبه دارد و هر کارتی که بدان اشتباه جواب داده باشید در جعبه اول میماند. در مرحله دوم، یکی یکی کارتهایی که در هر جعبه است را بیرون آورید و اگر سوال مربوطه را اشتباه جواب دادید کارت آن را به جعبه اول و اگر درست جواب دادید کارت آن را به یک جعبه جلوتر منتقل سازید.
بدین ترتیب، کارتهایی که در جعبه اول قرار دارند با تکرار بیشتری مورد مطالعه قرار می گیرند و زمانی که جایگاهشان در جعبه ها عوض میشود، وقفه بیشتری بین زمان دوره کردنشان ایجاد میشود. در حقیقت این روش شما را مجبور می کند تا اطلاعاتی را که تا بحال آنها را یاد نگرفتهاید را چندین بار دوره کنید.
بیش از حد نخوانید.
هنگامی که توانستید همه کارتهای موجود در سیستم لایتنر را بدون حتی یک خطا از خط جعبهها خارج کنید ، ممکن است تا احساس رضایت کنید و انجام این کار را متوقف کنید و یا ممکن است که در درونتان آدرنالین ترشح شده و وسوسه شوید که تا جایی که مغزتان تواناییاش را دارد باز هم آن موضوعات را مطالعه و بیش از حد دوره کنید. اما در شرایطی که باید تصمیم بگیرید، ادامه دادن مطالعه به معنای زیاد خواندن است.
تفکر سنتی این طور بیان میکند که اگر کمی مطالعه کنید خوب است و بیشتر مطالعه کردن نیز خیلی خوبتر است. این طرز تفکر در نگاه اول اشتباه به نظر نمیرسد. اما محققین دانشگاه فلوریدای جنوبی و دانشگاه سان دیگو متوجه این موضوع شدهاند که با این روش به طرز چشمگیری میزان بازده یادگیریتان پایین میآید. اگر زمان محدودی برای درس خواندن هر موضوع درسی دارید، بهتر است که به سراغ کاری دیگر بروید.
به موسیقی گوش کنید.
خیر، منظور ما موسیقیهای امروزی نیست! به گفته محققان دانشکده پزشکی استنفورد موسیقی کلاسیک برای زمان مطالعه مناسب است. با این حال هنوز هم برخی از کارشناسان معتقدند که توانایی تمرکز داشتن مغز در هنگام سکوت یا گوش دادن به موسیقی به ترجیح شخصی هر فرد بستگی دارد. به عنوان مثال، بسیاری بر این باورند که گوش دادن به برخی از موزیکهای خاص از جمله موسیقی نوازندگان قرن ۱۸ میلادی، میتواند به دانشآموزان کمک کند تا بخشهایی از مغزشان را وادار به تمرکز و پیشبینی کنند. لازم به ذکر نیست که گوش دادن به موسیقی می تواند خلق و خوی شما را بهتر کند و چشم انداز کلی شما را در باره مطالعه کردن، طور کلی عوض کند.
چگونه تمرکز کنیم ؟
چندین کار را با هم انجام ندهید.
ممکن است که با خود فکر کنید که اگر هم مشغول تایپ کردن مسیج و هم پیامک زدن باشید و هم در کنار آن مطالعه کنید با یک تیر دو نشان زدهاید، اما در حقیقت شما با این روش غلط مطالعه، به تمام حواسپرتیهای احتمالیای که ممکن است برایتان پیش بیایند، این اجازه را میدهید تا بهترین حالت کارآیی شما را از بین ببرند. دانشگاهی در کانکتیکات در سال ۲۰۱۵ مطالعهای انجام داد و ماهیت انجام چندین کار با هم را این طور بیان کرد: عاملی که باعث افزاش زمان مطالعه شما میشود و عاملی مضر برای نمرات شما. مطالعات مشابه در کالج ها و دانشگاه های مشابه نشان می دهند که انجام چندین کار با هم در حین مطالعه، فقط تلف کردن وقت است.
ریلکس کنید.
موکول کردن زمان مطالعهتان به آخرین دقایق فرصتتان، باعث ایجاد استرس در درون شما میشود. محققین کشف کردهاند که استرس داشتن نیز مانع یادگیری است. محقیقن داشنگاه Irvine از کالیفرنیا اثبات کردهاند که حتی اگر مدت زمان استرستان هم کم باشد، میتواند تا به مدت دو ساعت باعث ترشح هورمونهای کورتیکوتروپین در بدن شما شود که مانع از پروسه یادگیری و خلاقیت و به حافظه سپردن مطالب در ذهن شما میشود. اگر در بین زمان مطالعهتان کمی به خودتان استراحت دهید تا مقداری ورزش کنید و یا چند نفس عمیق بکشید، ممکن است تا این روال به کم کردن میزان استرستان کمک کرده و در نتیجه تاثیر مفیدی بر روی زمان مطالعهتان بگذارد.
چگونه مدیتیشن کنیم ؟
تستهای آزمایشی بزنید.
بسیاری از دانش آموزان با آزمونهای تستی و تمرینی آشنایی دارند و برای گذراندن آزمونهای متفاوتی مثل کنکور و غیره انواع تستهای لازم را میزنند. تست زدن به عنوان نوعی روش مطالعه و درس خواندن برای گذراندن هر آزمونی توصیه میشود. برای سایر آزمونها مانند آزمون میان ترم و یا پایان ترم، برخی استادید از نمونه سوالات امتحانهای قدیمی به عنوان تستهای تمرینی استفاده میکنند.
این روش به دانش آموزان اجازه میدهد تا احساس کنند که در شرایطی مشابه با شرایط آزمون قرار دارند و علاوه بر آن با نحوه سوال دادن از مطالب در روز آزمون واقعی آشنا شوند. مطالعهای از یک مجله علمی نشان داد که دانش آموزانی که پس از یادگیری دروسشان خودشان را با یک آزمون تمرینی محک میزنند، نسبت به دانشآموزانی که این کار را نمی کنند ۵۰٪ بیشتر مطالب را به خاطر میسپارند. قطعا این که آزمون تمرینی را به برنامه مطالعهتان بیافزایید، امری خوب خواهد بود.
ارتباط برقرار کنید.
آیا تا به حال از خودتان پرسیدهاید که چگونه بعضی از دانشآموزانی که در کالج درس میخوانند با این که به ندرت مطالعه میکنند اما باز نمره قابل قبولز در آزمون میاورند؟ شاید آنها در مورد اهمیت ارتباط در یادگیری میدانند. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که که تفاوت میان دانشجویانی که به کندی چیزی را یاد میگیرند و دانشجویان که سریع یاد میگیرند ناشی از این روش مطالعه است: آنها به جای حفظ کردن مطالب، سعی میکنند تا بین ایدههایشان ارتباط برقرار کنند.
این روش به یادگیری متنی مشهور است. این فرآیند یک عامل بسیار مهم است که لازم است تا همه دانش آموزان آن را بیاموزند تا بتوانند متدهای یادگیریشان را شخصی سازی کنند. ارتباط برقرار کردن باعث به کار گرفته شدن همه اطلاعات به نحو درست میشود و به اجزای جدای یک درس معنا میدهد. برخی از دانشآموزان دریافتهاند که نوشتن تمام اطلاعات بصریشان در یک جا (مثلا بر روی یک ورق کاغذ یا صفحه نمایش) میتواند کمک کند تا تصویر ذهنی و کلیای از اطلاعاتشان در ذهنشان ایجاد شود و در فرآیند یادگیریتان، موجب ارتباط سازی بین اجزای مبحث مورد مطالعهتان میشود.
درباره افکارتان فکر کنید. (فراشناخت)
در لیست سرفصلهای این مقاله، این بخش دقیقا جاییست که از شما می خواهیم تا سعی کنید تا کمی در ذهنتان تجزیه و تحلیل کنید و یک روش امتحان شده و صحیح به نام “فراشناخت” را بر روی افکارتان انجام دهید. برای درک این مطلب به کمی توضیحات احتیاج است اما لازم به ذکر است که مطالعات متعددی اثربخشی این روش را ثابت کردهاند. این روش را می توان به عنوان یک مدل از خودآگاهی علمی بر روی افکارتان دانست. همه دانش آموزان باید قادر باشند تا به طور مداوم سطح مهارتهای خود ر را ارزیابی کرده و بدانند که هنگام مطالعه در کدام نقطه از تسلط به موضوع قرار گرفتهاند. علاوه بر این دانشآموزان باید به دقت نظارت گر سطح سلامت عاطفی خود به هنگام انجام فعالیتهای تحصیلی استرس زا باشند.
محیط مطالعهتان را عوض کنید.
در حین این که این متد روشیست که ممکن است درک آن برای برخی از دانشآموزان بسیار راحت باشد، اما ممکن است که هنوز هم عده زیادی از دانشآموزان برخی از عادات خوب و ساده مطالعه کردن از جمله این عادت را فراموش کنند. یک جابهجایی ساده در محیط مطالعهتان میتواند تا تاثیر بزرگی بر روی توانایی یادگیری و تمرکزتان داشته باشد.
روانشناسی از داشنکده لس آنجلس در کالیفرنیا به نام Robert Bjork بر این باور است که تعداد زیادی از تکنیکهای معروف و ثابت شده از نظر علمی برای مطالعه کردن وجود دارند که به سادگی فراموش شدهاند. یکی از این تکنیکها تاثیر به سزای عوض کردن محیط مطالعهتان است. به راحتی به یک اتاق دیگر برای مطالعه بروید ( و یا یک مرحله فراتر رفته و به یک محیط با فضای باز بروید.) این کار میتواند باعث افزایش تمرکز و میزان بهبود حافظه شما شود.
چگونه سریعتر درس بخوانیم ؟
“سبک های مطالعه” را فراموش کنید.
نه تنها ایده وفادار ماندن به یک “سبک یادگیری” به معنای محدود کرن سطح توقع شما از میزان یادگیریتان است، بلکه این موضوع بحثی بسیار داغ در بین محققان دانشگاهی و کارشناسان یادگیری است، بسیاری از آنها حتی مطمئن نیستند که مطالعه کردن سبک خاصی داشته باشد. نتیجهگیری کلی این است که: علیرغم حجم عظیمی از کار بر روی این نظریه ، دانشمندان “هیچ مدرکی” برای حمایت از مفهوم سبک های یادگیری پیدا نکرده اند، هرچند که آنها امکان تحقیقات بیشتر را در سال های آینده فراهم ساختهاند. توصیه ما این است که برای این که بتوانید به روشی جدید مطالعه کنید، روش قدیمی خود را کنار نگذارید. زیرا ارزش وقت و تلاشش را ندارد.
قبل از مطالعه ورزش کنید.
فواید ورزش بر روی مغز، بسیار متنوع هست و در سایر زمینهها از جمله بهداشت، تناسب اندام، علم و روانشناسی نیز ثابت شده است. مطالعات نشان می دهد که قدرت مغز شما بعد از یک تمرین کوتاه بلافاصله بیشتر شده، و به مغز اکسیژن و مواد مغزی میرسد که این عوامل توانایی مطالعه کردن را در شما بالاتر میبرد. بر طبق گفته دکتر Douglas B. McKeag از دانشگاه مرکز پزشکی هندوستان، عرق کردن هنگام تمرین ورزشی قبل از مطالعه ، باعث میشود که سطح آگاهی و پذیرا بودن شما و همچنین تواناییتان در یادگیری بالاتر برود.
مواردی که مطالعه میکنید را تغییر دهید.
اگر هیچ وقت لازم ندیدهاید که از فلش کارت استفاده کنید و یا به خاطر داشتن تمرکز بالا در هنگام مطالعه، تمامی توابع سینوسی ریاضی را در ذهنتان از بر هستید، خودتان را فردی خوششانس بدانید. دانشمندان یکی دیگر از نکات مهم در حین مطالعه را ثابت کردهاند، بدین صورت که بهتر است تا به جای ماندن بر روی یک مبحث، مباحثی که مطالعه میکنید را کمی تغییر دهید. بسیار قابل قبول و حتی قابل ترجیح است که مباحثی که با یکدیگر مرتبط هستند و یا مشابه هم هستند را به یکدیگر متصل سازید. مثلا به جای این فقط کلمات انگلیسی را از حفظ کنید، سعی کنید که در کنار حفظ کلمات، متونی که دارای این کلمات هستند را مطالعه نماییید و یا اگر ریاضی حل میکنید، به جای فقط کار کردن بر روی یک مفهوم، سعی کنید که چنیدن مفهموم را با هم کار کنید.
از تکنیک دفترچه یادداشت “فایمن” استفاده کنید.
در یک بیوگرافی نوشته شده در سال ۱۹۹۳ از زندگی فیزیکدان مشهور به نام Robert Fenyman که توسط James Gleick نوشته شده است: درباره یک تکنیک مهم و موثر در باب یادگیری سازماندهی شده که Robert Fenyman از آن استفاده میکرده است، سخن گفته شده است. “یادداشت کردن چیزهایی که نمیدانید”. او روشی برای ساختارشکنی و بازسازی مجدد ایدههایش را ایجاد کرده بود تا با تلاش بتواند حتی پیچیده ترین مفاهیم را نیز قابل درک کند. کارشناسان بر این باورند که با ساده سازی یک مفهوم از طریق تجزیه و تحلیل عناصر اساسی آن، میتوانید تا آن را بهتر درک کنید.
برای استفاده از این روش و یادگیری این که چه طور به نحو احسن در دوران دانشگاه مطالعه نمایید، ابتدا آن چیزی را که می خواهید یاد بگیرید را شناسایی کنید و سپس آن را به سادگی برای خودتان توضیح دهید. همان طور که یک مساله را به یک کودک پنج ساله توضیح میدهید. ( اگر قادر به انجام این روش نبودید، شاید بهتر باشد تا درباره موضوعی که در حال یادگیری آن هستید، بیشتر تحقیق کنید.) در روش Fenyman استفاده از مشابهات و مقایسات ایدهآل است و کمک میکند تا بتوانید برداشت فکری خود را با مثال شفاف سازی کنید. مثلا با خود فکر کنید که چرا درختچههای بنسای دقیقا شبیه درخت هستند، اما در ابعاد کوچکتر!
نکته تشویقی: نقش یک معلم را ایفا کنید.
در اصل این جایزه شما از مطالعه نکات بالا است. تحقیقات نشان داده است که دانش آموزانی که اطلاعات جدیدی را که آموختهاند به دیگران میاموزند، حافظه بهتر و توانایی به خاطر سپردن بیشتری دارند. این حرف زمانی که بدان فکر می کنید معنا مییابد. معلمین یک مطلب را فقط برای خودشان نمیاموزند، بلکه آن را سازماندهی کرده و عناصر کلیدی آن را اولیت بندی میکنند تا بتوانند آن مطلب را به کسی که هیچ پیش زمینه قبلیای نسبت بدان نداشته بیاموزند.
مطالعات نشان می دهد که کسانی به دیگران آموزش میدهند بیشتر درگیر درک مطالب شده و هنگامی که نقش معلم را ایفا میکنند، به طور غریزی به دنبال روش های یادآوری و سازماندهی میروند. هنگامی که درسی را میخوانید، تصور کنید که اطلاعاتی که آموختهاید را باید در یک کلاس درسی خیالی آموزش دهید. این روش به ویژه در زمینه موضوعاتی مانند درک مطلب و علم مفید باشد. بخشی از این روش بدین طریق است که شما در ذهنتان تصور میکنید که یک موضوع را چگونه جز به جز برای طرف مقابلتان شرح دهید.
برای ارسال دیدگاه خود، ابتدا وارد حساب کاربری خود شوید.
ورود