چگونه تفاوت بین اعتیاد و وسواس را متوجه شویم ؟

اعتیاد و وسواس گاهی در کنار یکدیگر به کار می روند و گاهی اوقات افراد این واژه ها را به جای یکدیگر به کار می برند.این در حالی است که آنها در واقع یکسان نیستند و نقش های کاملا متفاوتی دارند. فرقی ندارد که به کدام یک دچار شده اید ما در این مقاله به بررسی هر دو خواهیم پرداخت. در این قسمت با هاو کن یو همراه باشید تا تفاوت بین این دو اختلال را با هم بررسی کنیم.

تعریف وسواس و اعتیاد

اعتیاد چیست؟

اعتیاد یک اصطلاح گسترده است و برای توصیف فرایندی به کار می رود که در آن فرد به ماده یا رفتار اعتیادآور خاصی وابسته می شود تا به وسیله آن بتواند با زندگی کنار بیاید. این وابستگی به قدری  برای فرد اهمیت دارد که حاضر است خود و خانواده اش را به خاطر آن قربانی کند و برایش اهمیت ندارد که با اعتیادش به چه کسانی و یا به چه بخش های مهمی از زندگی اش ضربه وارد می کند.

وسواس چیست؟

اما در مقابل، وسواس  یک اصطلاح کاملا محدود است و برای توصیف زمانی به کار می رود که تمایل شدید شخص برای انجام کاری اغلب منجر به انجام یک رفتار می شود، اما همیشه هم به انجام رفتار نمی انجامد. وسواس ها بخش کوچک اما مهمی از فرایند اعتیاد هستند و هم چنین بخش مهمی از اختلال وسواس اجباری را تشکیل می دهند.

چگونه اعتیاد و وسواس به یکدیگر مرتبط می شوند؟ هنگامی که اعتیاد بیشتر می شود، میل یا وسواس به استفاده از یک ماده اعتیاد آور مانند الکل یا هروئین، و یا انجام یک رفتار اعتیاد آور مانند مانند قمار یا رفتارهای جنسی شروع می شود، اما این قضیه شامل فرایند های دیگری نیز می شود.

تفاوت های کلیدی اعتیاد و وسواس

دو تفاوت عمده بین اعتیاد و وسواس وجود دارد که عبارتند از :

لذت

وسواس، همانطور که در اختلال وسواس اجباری گفته شود، تجربیات لذت بخشی را به همراه ندارد، در حالی که اعتیاد با لذت همراه است. زمانی  که افراد مبتلا به اعتیاد از چیزی  رنج می برند، متمایل به استفاده از این ماده یا انجام رفتار اعتیاد آور هستند، زیرا از این اعتیاد انتظاراتی مبتنی بر لذت بخش بودن دارند.

در مقابل، فردی که  وسواس را به عنوان بخشی از اختلال وسواس اجباری تجربه می کند،  از رفتاری که انجام می دهد هیچ لذتی نمی برد. اغلب، این رفتار روشی برای مقابله با وسواس فکری است که موجب تسکین او می شود.

این موضوع ممکن است کمی گیج کننده باشد، زیرا اغلب  افراد معتاد تصور می کنند که از اعتیاد خود هیچ لذتی نمی برند و فقط برای خلاص شدن  از میل به استفاده از این مواد یا رفتارها ،آن را انجام می دهند. این تجربه برای افراد مبتلا به اعتیاد زمانی اتفاق می افتد که استفاده از آن ماده یا رفتار را ترک می کنند. اگر چه این موضوع ممکن است رفتار وسواس اجباری به نظر برسد به خاطر این که حس لذت از بین رفته است، اما انگیزه اصلی برای شروع آن لذت جویی بوده است.

واقعیت

یکی دیگر از تمایزهای مهم بین اعتیاد و وسواس به آگاهی فرد از واقعیت مربوط می شود. زمانی که افراد دچار اختلال وسواس اجباری هستند، معمولا می دانند که وسواس آنها واقعی نیست و بی دلیل رخ می دهد. آنها اغلب از انجام چنین رفتارهای غیر منطقی ناراحت هستند اما برای تسکین اضطرابشان باز هم آنها را انجام می دهند.

در مقابل، افراد مبتلا به اعتیاد، اغلب از غیرمنطقی بودن اقدامات خود بی اطلاع هستند و احساس می کنند فقط در حال خوشگذرانی هستند و سایر جنبه های این قضیه برایشان بی اهمیت است. این کار اغلب انکار شناخته می شود زیرا فرد مبتلا به اعتیاد انکار می کند که رفتار او اشتباه است و متوجه این موضوع نمی شود  تا زمانی که پیامد مهمی مانند طلاق، از دست دادن شغل، تصادف در رانندگی و … پیش بیاید و با واقعیت مواجه شود.

چرا بین این دو اصطلاح سردرگم می شویم ؟

اعتیاد و وسواس هر دو اصطلاحی هستند که به زبان روزمره ما وارد شده است . مانند بسیاری از کلمات دیگری که به صورت مشترک استفاده می شوند، ممکن است غلط به کار بروند و باعث سوء تفاهم های زبانی شوند. این امر سبب سردرگمی برای همه می شود، مخصوصا کسانی که از اعتیاد یا وسواس رنج می برند و همچنین متخصصانی  که قصد کمک به این معضلات را دارند. اغلب افراد این واژه ها را به جای یکدیگر استفاده می کنند بدون اینکه به تمایز بین آنها فکر کنند.

دلایل متعددی وجود دارد که  استفاده از کلمه “وسواس” در رابطه با رفتارهای اعتیاد آور شروع شده است. در اصل، اصطلاح وسواس ریشه در ایده دسترسی به مراکز وابسته به لذت در مغز افراد مبتلا به اعتیاد دارد. بعدها، اصطلاح “وسواس ” به جای “اعتیاد” استفاده شد به این امید که قوانینی برای درمان افراد مبتلا به اعتیاد اضافه شود و مبتلایان به راحتی تحت پوشش بیمه قرار گیرند.

مقالات مرتبط:

آموزش درمان و کنترل وسواس بصورت طبیعی